Παγκρεατίτιδα στον σκύλο: Αίτια, συμπτώματα και σωστή αντιμετώπιση

Πλήρης κτηνιατρικός οδηγός για μια από τις πιο συχνές και σοβαρές γαστρεντερικές παθήσεις του σκύλου

Η παγκρεατίτιδα στο σκύλο είναι μία από τις πιο συχνές και συνάμα πιο “ύπουλες” γαστρεντερικές παθήσεις που συναντούν οι κτηνίατροι στην καθημερινή πράξη. Μπορεί να εμφανιστεί ξαφνικά, με έντονο και απότομο πόνο, ή να παρουσιαστεί πιο ήπια αλλά χρόνια, επηρεάζοντας σημαντικά τη διάθεση και την όρεξη του σκύλου. Το πάγκρεας είναι ένα μικρό αλλά εξαιρετικά σημαντικό όργανο, υπεύθυνο τόσο για την παραγωγή ενζύμων πέψης όσο και για τη ρύθμιση της γλυκόζης μέσω της ινσουλίνης. Όταν φλεγμαίνει, επηρεάζει ολόκληρο το σώμα, προκαλώντας συμπτώματα που συχνά μπερδεύουν τον ιδιοκτήτη.

Πολλοί άνθρωποι πιστεύουν ότι η παγκρεατίτιδα στο σκύλο σχετίζεται αποκλειστικά με “ένα λιπαρό γεύμα”. Η πραγματικότητα είναι πιο σύνθετη. Αν και τα λιπαρά τρόφιμα αποτελούν σημαντικό παράγοντα κινδύνου, η πάθηση μπορεί να πυροδοτηθεί από πολλές άλλες αιτίες, τοξίνες, φάρμακα, παχυσαρκία, ενδοκρινολογικές διαταραχές ή ακόμη και χωρίς κανέναν εμφανή λόγο. Αυτό κάνει την παγκρεατίτιδα μια κλινική κατάσταση που πρέπει να λαμβάνεται σοβαρά υπόψη και να αντιμετωπίζεται άμεσα.

Τι είναι η παγκρεατίτιδα και πώς δημιουργείται;

Η παγκρεατίτιδα στο σκύλο είναι φλεγμονή του παγκρέατος. Υπό φυσιολογικές συνθήκες, το πάγκρεας παράγει ένζυμα που βοηθούν στην πέψη και ενεργοποιούνται μόνο στο λεπτό έντερο. Όταν όμως υπάρχει φλεγμονή, αυτά τα ένζυμα ενεργοποιούνται πρόωρα, μέσα στο ίδιο το πάγκρεας. Αυτό οδηγεί σε ένα είδος “αυτο-πέψης” του ιστού, προκαλώντας πόνο, οίδημα και φλεγμονή που μπορεί να επεκταθεί σε ολόκληρη την κοιλιά.

Η παγκρεατίτιδα μπορεί να είναι:

• Οξεία: με ξαφνικά, έντονα συμπτώματα

• Χρόνια: με επαναλαμβανόμενα ή ήπια επεισόδια που καταστρέφουν σταδιακά το όργανο

Σε πολλές περιπτώσεις, η οξεία μορφή μπορεί να εμφανιστεί απότομα σε έναν κατά τα άλλα υγιή σκύλο, κάνοντας τον ιδιοκτήτη να αιφνιδιαστεί από τα συμπτώματα.

Αίτια και παράγοντες κινδύνου

Η παγκρεατίτιδα στο σκύλο μπορεί να εμφανιστεί για πολλούς λόγους. Μερικές από τις πιο σημαντικές αιτίες είναι:

• κατανάλωση τροφών υψηλής περιεκτικότητας σε λιπαρά (τραπέζι, leftovers, λιπαρά σνακ)

• παχυσαρκία

• ενδοκρινολογικές παθήσεις, όπως διαβήτης ή υπερλιπιδαιμία

• φάρμακα που αυξάνουν τον κίνδυνο φλεγμονής

• κληρονομική προδιάθεση, κυρίως σε κάποιες φυλές (Miniature Schnauzer, Yorkshire Terrier, Cocker Spaniel)

• τοξίνες, όπως κατάποση χαλασμένης τροφής

• μεγάλο στρες ή χειρουργεία

Συμπτώματα παγκρεατίτιδας: πώς αναγνωρίζεται;

Τα συμπτώματα μπορεί να διαφέρουν ανάλογα με τη σοβαρότητα της φλεγμονής. Στην οξεία παγκρεατίτιδα, οι αλλαγές είναι πιο έντονες και γρήγορες, ενώ στη χρόνια μορφή είναι πιο ήπιες αλλά επαναλαμβανόμενες.

Συνήθως ο ιδιοκτήτης παρατηρεί:

• απότομη ανορεξία

• εμετούς, που μπορεί να επαναλαμβάνονται

• πόνο στην κοιλιά, με τον σκύλο να δείχνει δυσφορία όταν τον αγγίζουν

• σκυφτή στάση ή στάση “προσευχής” (forelimbs down, hips up)

• λήθαργο, κατάπτωση

• διάρροια, μερικές φορές λιπαρή ή με έντονη δυσοσμία

• αφυδάτωση

• πυρετό

Πώς γίνεται η διάγνωση;

Η διάγνωση βασίζεται στον συνδυασμό κλινικής εικόνας και εξετάσεων. Δεν υπάρχει μία μόνο εξέταση που να επιβεβαιώνει πάντα την παγκρεατίτιδα, γι’ αυτό χρησιμοποιείται συνδυασμός.

Οι πιο σημαντικές εξετάσεις περιλαμβάνουν:

• αιματολογικό και βιοχημικό έλεγχο, όπου συχνά αυξάνονται τα λιπίδια, η αμυλάση και η λιπάση

• ειδικό τεστ παγκρεατικής λιπάσης (cPLI), που θεωρείται το πιο αξιόπιστο

• υπέρηχο κοιλίας, που δείχνει φλεγμονή στο πάγκρεας και αλλαγές στα γύρω όργανα

Ο υπέρηχος είναι ιδιαίτερα χρήσιμος, καθώς ο κτηνίατρος μπορεί να δει πάχυνση ιστών, υγρό στην κοιλιά ή σημεία νέκρωσης.

Θεραπεία παγκρεατίτιδας: τι περιλαμβάνει;

Η θεραπεία εξαρτάται από τη σοβαρότητα της πάθησης. Στην οξεία παγκρεατίτιδα του σκύλου, η άμεση κτηνιατρική παρέμβαση είναι καθοριστική. Ο στόχος είναι η σταθεροποίηση του ζώου, η μείωση της φλεγμονής και η υποστήριξη των ζωτικών λειτουργιών.

• Ενυδάτωση

• Αντιεμετικά και αναλγησία
• Αντιβιοτικά
• Διατροφή:

  Η κατάλληλη διατροφή είναι:

  • χαμηλή σε λιπαρά

  • εύπεπτη

  • συχνά σε μικρά και συχνά γεύματα

Φροντίδα στο σπίτι και αποκατάσταση

Μετά την έξοδο από την κλινική, ο σκύλος χρειάζεται προσεκτική φροντίδα στο σπίτι. Η διατροφή πρέπει να παραμείνει χαμηλή σε λιπαρά για εβδομάδες ή και μήνες, ανάλογα με τη σύσταση του κτηνιάτρου. Είναι σημαντικό να αποφεύγονται λιχουδιές, leftovers από τραπέζι και βαριά τρόφιμα. Η καλή ενυδάτωση, οι μικρές ποσότητες φαγητού και η σταδιακή επιστροφή στη φυσιολογική δραστηριότητα βοηθούν στην πλήρη ανάρρωση.

Σε σκύλους που παθαίνουν συχνά επεισόδια, συστήνεται συχνά μια ισόβια δίαιτα χαμηλή σε λιπαρά και τακτικός έλεγχος αίματος. Η διαχείριση του βάρους είναι κρίσιμη. Η παχυσαρκία αποτελεί έναν από τους σημαντικότερους παράγοντες κινδύνου για υποτροπές.

Ποιες είναι οι επιπλοκές;

Η οξεία παγκρεατίτιδα στο σκύλο μπορεί να οδηγήσει σε σοβαρές καταστάσεις, όπως:

• νέκρωση παγκρέατος

• διαταραχές ηλεκτρολυτών

• διαταραχές πήξης

• καρδιακές αρρυθμίες

• αναπνευστικά προβλήματα

Στη χρόνια μορφή, η συνεχής φλεγμονή μπορεί να προκαλέσει μόνιμες βλάβες. Ένα ποσοστό σκύλων αναπτύσσει:

• εξωκρινή παγκρεατική ανεπάρκεια (EPI)

• διαβήτη

Αυτές οι παθήσεις χρειάζονται μακροχρόνια θεραπεία και στενή παρακολούθηση.

Πρόληψη: πώς μειώνουμε τον κίνδυνο;

Η πρόληψη βασίζεται σε αλλαγές στη διατροφή και τον τρόπο ζωής.

• Αποφυγή λιπαρών τροφών

• Μην δίνετε leftovers

• Διατήρηση φυσιολογικού βάρους

• Τακτικός έλεγχος του σκύλου

• Ειδικές δίαιτες για ευαίσθητα ζώα

Σκύλοι που είχαν ήδη ένα επεισόδιο παγκρεατίτιδας έχουν μεγαλύτερη πιθανότητα να εμφανίσουν νέο, γι’ αυτό η πρόληψη είναι καθοριστική.

Συμπέρασμα

Η παγκρεατίτιδα είναι μια σοβαρή αλλά αντιμετωπίσιμη πάθηση, αρκεί να διαγνωστεί και να θεραπευτεί έγκαιρα. Η σωστή κτηνιατρική φροντίδα, η κατάλληλη διατροφή, η διαχείριση του βάρους και η αποφυγή λιπαρών τροφών είναι τα θεμέλια της θεραπείας. Οι ιδιοκτήτες πρέπει να είναι σε εγρήγορση απέναντι σε συμπτώματα όπως εμετοί, πόνος στην κοιλιά, λήθαργος και απώλεια όρεξης, καθώς μπορεί να αποτελούν τις πρώτες ενδείξεις της νόσου.

Με σωστή υποστήριξη και παρακολούθηση, οι περισσότεροι σκύλοι που πάσχουν από παγκρεατίτιδα αναρρώνουν πλήρως και επιστρέφουν στην καθημερινότητά τους χωρίς προβλήματα.

Εδώ θα βρείτε τα καλύτερα συμπληρώματα για γαστρεντερολογικές διαταραχές!

✍️ Το άρθρο γράφτηκε από τη

Δέσποινα Παπαχρόνη, κτηνίατρο, DVM

Αγαπώ να βοηθώ τους ιδιοκτήτες να κατανοούν καλύτερα τις ανάγκες των ζώων τους.