Λοιμώδη νοσήματα γάτας: FIP, FeLV, FIV – Πλήρες εγχειρίδιο

Τα λοιμώδη νοσήματα της γάτας αποτελούν ένα από τα σημαντικότερα κεφάλαια στη φροντίδα και προστασία των αιλουροειδών. Οι τρεις πιο γνωστοί και σοβαροί ιοί — FIP, FeLV και FIV — είναι παθήσεις που προκαλούν έντονο φόβο στους ιδιοκτήτες, συχνά λόγω της βαρύτητάς τους και της σύγχυσης που επικρατεί γύρω από τη μετάδοση, τα συμπτώματα και τη διαχείρισή τους. Κάθε ένας από αυτούς τους ιούς επηρεάζει τον οργανισμό με διαφορετικό τρόπο, αν και όλοι έχουν κοινό σημείο την ικανότητά τους να καταστέλλουν το ανοσοποιητικό σύστημα και να μειώνουν την άμυνα του ζώου απέναντι σε λοιμώξεις.

Η κατανόηση αυτών των νοσημάτων είναι σημαντική, όχι μόνο για την έγκαιρη διάγνωση και θεραπεία, αλλά και για την πρόληψη. Οι γάτες που ζουν σε εξωτερικούς χώρους, σε μεγάλες αποικίες ή σε καταφύγια έχουν αυξημένο κίνδυνο έκθεσης, ενώ η σωστή ενημέρωση των ιδιοκτητών οδηγεί σε καλύτερη προστασία και έγκαιρη αντιμετώπιση. Παρότι κάθε νόσημα έχει τις δικές του ιδιαιτερότητες, το κοινό τους στοιχείο είναι ότι μια γάτα μπορεί να φαινόταν για μήνες υγιής πριν αρχίσουν να εμφανίζονται τα πρώτα συμπτώματα.

Σε αυτό το εγχειρίδιο παρουσιάζονται αναλυτικά η FIP, η FeLV και η FIV, με τρόπο κατανοητό αλλά επιστημονικά τεκμηριωμένο, ώστε ο ιδιοκτήτης να γνωρίζει τι ακριβώς αντιμετωπίζει και πώς μπορεί να προστατεύσει τη γάτα του.

FIP – Λοιμώδης Περιτονίτιδα της Γάτας

Η FIP (Feline Infectious Peritonitis) είναι μία σύνθετη, πολυσυστηματική ιογενής νόσος που προκύπτει από τη μετάλλαξη του εντερικού κορονοϊού της γάτας (FCoV). Ο FCoV είναι εξαιρετικά συχνός, ειδικά σε σπίτια με πολλές γάτες και καταφύγια, και οι περισσότερες γάτες δεν εμφανίζουν συμπτώματα εκτός από ήπια διάρροια. Μόνο ένα μικρό ποσοστό (5–10%) των γατών που φέρουν FCoV αναπτύσσουν FIP — και αυτό συμβαίνει όταν ο ιός μεταλλαχθεί και αποκτήσει ικανότητα να ζει και να πολλαπλασιάζεται μέσα στα μακροφάγα του ανοσοποιητικού.

Πώς αναπτύσσεται η FIP;

Η FIP δημιουργείται όταν:

1. Η γάτα εκτεθεί σε FCoV (σχεδόν πάντα μέσω κοπράνων).

2. Ο ιός πολλαπλασιαστεί έντονα στο έντερο.

3. Υποστεί μετάλλαξη στο σώμα της γάτας.

4. Μπει στα μακροφάγα και εξαπλωθεί σε όλο το σώμα.

5. Προκαλέσει εκτεταμένη αγγειίτιδα και κοκκιωματώδη φλεγμονή.

Η πιθανότητα μετάλλαξης αυξάνεται σε:

• στρες

• πολυπληθή περιβάλλοντα

• μικρά γατάκια

• ανοσοκατασταλμένα ζώα

Μορφές FIP

Υπάρχουν δύο κύριες μορφές, αλλά πολλές γάτες παρουσιάζουν μικτές παρουσιάσεις.

1) Υγρή (εξανθηματική, effusive FIP)

Χαρακτηρίζεται από:

• συσσώρευση υγρού στην κοιλιά (ασκίτης)

• υγρό στο θώρακα → δύσπνοια

• κιτρινωπή/κολλώδη συλλογή με υψηλή πρωτεΐνη

Συχνά εμφανίζεται σε νεαρά ζώα και εξελίσσεται ταχύτερα.

2) Ξηρή (non-effusive FIP)

Προκαλεί σχηματισμό κοκκιωμάτων σε όργανα:

• μάτια (ραγοειδίτιδα, αιμορραγίες, ανωμαλίες ίριδας)

• εγκέφαλο (αστάθεια, κρίσεις, παράλυση)

• ήπαρ, νεφρά, σπλήνα

• έντερο, λεμφαδένες

Συνήθως είναι πιο αργά προοδευτική.

Συμπτώματα FIP

• πυρετός που δεν πέφτει με αντιβιοτικά

• απώλεια βάρους

• ανορεξία

• κατάπτωση, λήθαργος

• διάρροια

• ίκτερος

• δύσπνοια/ταχύπνοια

• αναπνευστικά προβλήματα

• νευρολογικά σημεία (σπασμοί, αστάθεια, αλλαγές συμπεριφοράς)

• οφθαλμικά προβλήματα

Θεραπεία FIP

Από το 2019 και μετά υπάρχει εντυπωσιακή πρόοδος στη θεραπεία με αντιιικά φάρμακα (νέα γενιά αναστολέων RNA πολυμεράσης).

FeLV – Λευχαιμία της Γάτας

Η FeLV (Feline Leukemia Virus) είναι ένας ρετροϊός που επηρεάζει το ανοσοποιητικό και μπορεί να οδηγήσει σε σοβαρές διαταραχές του αίματος, νεοπλάσματα και δευτερογενείς λοιμώξεις. Είναι από τους πιο σημαντικούς ιούς στη γάτα και μεταδίδεται εύκολα σε πληθυσμούς με στενή επαφή.

Τρόποι μετάδοσης FeLV

• σάλιο (πιο συχνός)

• κοινό νερό/μπόλ φαγητού

• grooming μεταξύ γατών

• δαγκώματα

• από μητέρα σε γατάκια

Ο ιός ΔΕΝ επιβιώνει πολύ στο περιβάλλον.

Τι προκαλεί η FeLV;

Ο ιός ενσωματώνει το DNA του στο γενετικό υλικό της γάτας (όπως όλοι οι ρετροϊοί) και διαταράσσει:

• παραγωγή ερυθρών αιμοσφαιρίων → αναιμία

• σωστή λειτουργία ανοσοποιητικού → ανοσοκαταστολή

• λεμφικό σύστημα → λεμφώματα, λευχαιμία

Συμπτώματα FeLV

Τα συμπτώματα είναι ποικίλα:

• απώλεια όρεξης

• χρόνια λήθαργος

• συνεχείς λοιμώξεις

• χρόνια στοματίτιδα / ουλίτιδα

• διάρροια

• απώλεια βάρους

• αναιμία

• νεοπλάσματα (κυρίως λεμφώματα)

• αναπνευστικές λοιμώξεις

• επιπεφυκίτιδα

Πρόληψη FeLV

Υπάρχει εμβόλιο FeLV, το οποίο προστατεύει γάτες που κινδυνεύουν να έρθουν σε επαφή με άλλες γάτες (εξωτερικές ή αδέσποτες).

Αντιμετώπιση FeLV

Δεν υπάρχει θεραπεία που να εξαλείφει τον ιό, αλλά:

• ενίσχυση ανοσοποιητικού

• άμεση αντιμετώπιση λοιμώξεων

• ποιοτική διατροφή

• αποφυγή στρες

• παρακολούθηση αίματος ανά 3–6 μήνες

Πολλές γάτες ζουν χρόνια με καλή ποιότητα ζωής.

FIV – Ιός Ανοσοανεπάρκειας της Γάτας

Ο FIV (Feline Immunodeficiency Virus) είναι ένας lentivirus (παρόμοιος με τον HIV ως προς τον μηχανισμό, αλλά εντελώς διαφορετικός ως προς τη μετάδοση και την επιθετικότητα). Δεν μεταδίδεται στον άνθρωπο και δεν μεταδίδεται μεταξύ γατών μέσω καθημερινής επαφής.

Πώς μεταδίδεται;

Ο κύριος τρόπος μετάδοσης είναι:

• βαθύ δάγκωμα σε καβγάδες

Σπανιότεροι:

• μετάδοση από μητέρα σε γατάκια

• μετάδοση μέσω αίματος

Συμπτώματα FIV

Η εξέλιξη του FIV είναι αργή. Πολλές γάτες είναι ασυμπτωματικές για χρόνια.

Όταν ο ιός αρχίσει να επηρεάζει το ανοσοποιητικό:

• χρόνια στοματίτιδα

• ουλίτιδα

• απώλεια βάρους

• πυρετοί

• συχνές λοιμώξεις

• λεμφαδενοπάθεια

• δερματικά προβλήματα

• διάρροια

• αναπνευστικά συμπτώματα

Πρόληψη

Δεν υπάρχει εμβόλιο.
Η πρόληψη βασίζεται σε:

• στείρωση αρσενικών

• αποφυγή εξόδου

• αποφυγή καβγάδων

Αντιμετώπιση FIV

Δεν υπάρχει θεραπεία που εξαλείφει τον ιό, αλλά:

• ενίσχυση ανοσοποιητικού

• άμεση αντιμετώπιση λοιμώξεων

• καθαρό περιβάλλον

• διατροφή υψηλής ποιότητας

• τακτικός έλεγχος

Πολλές FIV θετικές γάτες ζουν πολλά χρόνια, συχνά φυσιολογικά.

Τρεις ιοί, τρία διαφορετικά μονοπάτια

Τα FIP, FeLV και FIV είναι τρία πολύ διαφορετικά νοσήματα, αλλά μοιράζονται ένα σημαντικό κοινό στοιχείο: η έγκαιρη διάγνωση και η σωστή διαχείριση αλλάζουν εντελώς τη ζωή της γάτας. Σήμερα, χάρη στην πρόοδο της κτηνιατρικής, πολλές γάτες με αυτά τα νοσήματα ζουν άνετα και επί πολλά χρόνια. Απαιτείται όμως γνώση, παρατήρηση και σωστή καθοδήγηση από κτηνίατρο. Με τακτικούς ελέγχους, κατάλληλη φροντίδα και ενημέρωση, οι ιδιοκτήτες μπορούν να προσφέρουν στη γάτα τους μια ποιοτική και χαρούμενη ζωή — ακόμη και όταν αντιμετωπίζουν κάποιο από αυτά τα λοιμώδη νοσήματα.

Βρες στο petnektar.gr τα καλύτερα συμπληρώματα για ενίσχυση του ανοσοποιητικού εδώ!

✍️ Το άρθρο γράφτηκε από τη

Δέσποινα Παπαχρόνη, κτηνίατρο, DVM

Αγαπώ να βοηθώ τους ιδιοκτήτες να κατανοούν καλύτερα τις ανάγκες των ζώων τους.