Προληπτικός έλεγχος σε σκύλους και γάτες: Ποιες εξετάσεις σώζουν ζωές

Πολλοί ιδιοκτήτες φέρνουν το κατοικίδιό τους στον κτηνίατρο μόνο όταν εμφανιστεί κάποιο εμφανές σύμπτωμα: εμετός, διάρροια, πόνος, χωλότητα ή αλλαγή συμπεριφοράς. Όμως η σύγχρονη κτηνιατρική βασίζεται όλο και περισσότερο στην πρόληψη. Ο προληπτικός έλεγχος δεν είναι πολυτέλεια ούτε «υπερβολή». Είναι ο πιο αποτελεσματικός τρόπος να εντοπιστούν προβλήματα υγείας πριν εξελιχθούν σε σοβαρές, επώδυνες ή ακόμη και απειλητικές για τη ζωή καταστάσεις.

Σκύλοι και γάτες έχουν την τάση να κρύβουν τα συμπτώματά τους. Ένα ζώο μπορεί να φαίνεται «μια χαρά» εξωτερικά, ενώ στο εσωτερικό του οργανισμού να εξελίσσεται αργά μια νόσος. Ο προληπτικός έλεγχος μάς δίνει τη δυνατότητα να παρέμβουμε έγκαιρα, όταν η αντιμετώπιση είναι πιο απλή, πιο ασφαλής και λιγότερο επιβαρυντική.

Τι είναι ο προληπτικός έλεγχος;

Ο προληπτικός έλεγχος είναι ένας συνδυασμός:

• κλινικής εξέτασης

• αιματολογικών και βιοχημικών εξετάσεων

• απεικονιστικών ελέγχων (όπου χρειάζεται)

• αξιολόγησης τρόπου ζωής, διατροφής και συμπεριφοράς

Στόχος δεν είναι απλώς να «δούμε αν όλα είναι καλά», αλλά να δημιουργήσουμε ένα προφίλ υγείας για κάθε ζώο. Αυτό το προφίλ μάς επιτρέπει να συγκρίνουμε μελλοντικές εξετάσεις και να εντοπίζουμε μικρές αποκλίσεις πριν γίνουν πρόβλημα.

Γιατί είναι τόσο σημαντικός, ακόμα κι αν το ζώο φαίνεται υγιές;

Πολλές παθήσεις στα κατοικίδια εξελίσσονται αθόρυβα. Νεφρική νόσος, ηπατικά προβλήματα, ενδοκρινολογικές διαταραχές και ακόμη και καρκίνοι μπορεί να μην εμφανίσουν συμπτώματα στα αρχικά στάδια. Όταν εμφανιστούν τα πρώτα σημάδια, συχνά η νόσος έχει ήδη προχωρήσει.

Με τον προληπτικό έλεγχο μπορούμε:

• να εντοπίσουμε νόσους σε πρώιμο στάδιο

• να προσαρμόσουμε τη διατροφή εγκαίρως

• να αποφύγουμε επιπλοκές

• να παρατείνουμε και να βελτιώσουμε την ποιότητα ζωής

Η πρόληψη δεν αφορά μόνο την επιβίωση, αλλά την ευζωία.

Κλινική εξέταση: η βάση των πάντων

Η κλινική εξέταση είναι το πρώτο και πιο σημαντικό βήμα. Ο κτηνίατρος αξιολογεί:

• βάρος και σωματική κατάσταση

• καρδιά και αναπνοή

• κοιλιά και όργανα

• δόντια και ούλα

• δέρμα και τρίχωμα

• αρθρώσεις και κινητικότητα

Πολλές φορές, μικρές αλλαγές που περνούν απαρατήρητες στο σπίτι εντοπίζονται στην κλινική εξέταση και οδηγούν σε περαιτέρω διερεύνηση.

Εξετάσεις αίματος: τι μας δείχνουν;

Οι εξετάσεις αίματος αποτελούν βασικό εργαλείο προληπτικού ελέγχου. Χωρίζονται σε αιματολογικές και βιοχημικές.

Η γενική αίματος μας δίνει πληροφορίες για:

• αναιμία

• λοιμώξεις

• φλεγμονή

• κατάσταση του ανοσοποιητικού

Οι βιοχημικές εξετάσεις αξιολογούν:

• νεφρική λειτουργία

• ηπατική λειτουργία

• επίπεδα σακχάρου

• ηλεκτρολύτες

• λιπίδια

Ακόμη και μικρές αποκλίσεις από το φυσιολογικό μπορεί να είναι το πρώτο σημάδι προβλήματος, ειδικά όταν συγκρίνονται με παλαιότερες τιμές του ίδιου ζώου.

Στοματική υγεία & πρόληψη

Η στοματική υγεία συνδέεται άμεσα με τη γενική υγεία. Η περιοδοντική νόσος δεν επηρεάζει μόνο τα δόντια, αλλά μπορεί να επιβαρύνει την καρδιά, τα νεφρά και το ήπαρ. Στον προληπτικό έλεγχο αξιολογείται:

• πέτρα και ουλίτιδα

• κακοσμία

• πόνος στο στόμα

Η έγκαιρη παρέμβαση αποτρέπει χρόνιο πόνο και συστηματικές επιπλοκές.

Έλεγχος κινητικότητας & αρθρώσεων

Ιδιαίτερα σε μεσαία και μεγάλα σκυλιά, αλλά και σε ηλικιωμένες γάτες, ο προληπτικός έλεγχος της κινητικότητας είναι σημαντικός. Η αρθρίτιδα συχνά περνά απαρατήρητη, καθώς τα ζώα προσαρμόζονται στον πόνο.

Η έγκαιρη διάγνωση επιτρέπει:

• καλύτερη διαχείριση πόνου

• καθυστέρηση εξέλιξης της νόσου

• βελτίωση ποιότητας ζωής

Προληπτικός έλεγχος και συμπεριφορά

Αλλαγές στη συμπεριφορά δεν είναι πάντα «χαρακτήρας» ή ηλικία. Μπορεί να σχετίζονται με πόνο, ενδοκρινολογικές διαταραχές ή νευρολογικά προβλήματα. Στον προληπτικό έλεγχο λαμβάνεται υπόψη και η ψυχική κατάσταση του ζώου, ειδικά αν ο ιδιοκτήτης αναφέρει αλλαγές.

Κάθε πότε πρέπει να γίνεται προληπτικός έλεγχος;

Η συχνότητα εξαρτάται από την ηλικία και την κατάσταση υγείας.

• Νεαρά, υγιή ζώα: 1 φορά τον χρόνο

• Μεσήλικα ζώα: ετήσιος έλεγχος με βασικές εξετάσεις

• Ηλικιωμένα ζώα (senior): κάθε 6 μήνες

• Ζώα με χρόνια νοσήματα: σύμφωνα με τις οδηγίες του κτηνιάτρου

Η ηλικία «senior» ξεκινά νωρίτερα απ’ όσο νομίζουμε, ιδιαίτερα σε μεγαλόσωμους σκύλους.

Τι κερδίζει ο ιδιοκτήτης από τον προληπτικό έλεγχο;

Πέρα από την υγεία του ζώου, ο προληπτικός έλεγχος προσφέρει:

• λιγότερες επείγουσες καταστάσεις

• καλύτερο οικονομικό προγραμματισμό

• λιγότερο άγχος

• περισσότερα ποιοτικά χρόνια μαζί

Η πρόληψη είναι πάντα πιο ήπια, πιο ασφαλής και τελικά πιο αποτελεσματική από τη θεραπεία.

Ο προληπτικός έλεγχος δεν είναι κάτι που κάνουμε «αν περισσέψει χρόνος ή χρήματα». Είναι βασικό κομμάτι της υπεύθυνης φροντίδας ενός ζώου. Μέσα από απλές εξετάσεις και τακτική παρακολούθηση, μπορούμε να προλάβουμε σοβαρές παθήσεις και να εξασφαλίσουμε στα κατοικίδιά μας μια μακρύτερη, πιο άνετη και ποιοτική ζωή.

Η υγεία δεν χάνεται ξαφνικά — συνήθως χάνεται σιωπηλά. Και η γνώση είναι το εργαλείο που μας επιτρέπει να την προστατεύσουμε.

Links:

• 5 σημάδια ότι το κατοικίδιό σου πονάει αλλά δεν στο δείχνει

• Προβλήματα στο Ήπαρ στον Σκύλο & στη Γάτα – Συμπτώματα, Αίτια & Θεραπεία

• Αρθρίτιδα σε σκύλο και γάτα – Συμπτώματα, διάγνωση και θεραπεία

✍️ Το άρθρο γράφτηκε από
Δέσποινα Παπαχρόνη, Κτηνίατρο (DVM)

Κάθε ζώο αξίζει φροντίδα βασισμένη στη γνώση και όχι στην τύχη.