Αλλεργίες σε σκύλους και γάτες – Πώς τις αναγνωρίζουμε & πώς αντιμετωπίζονται

Εισαγωγή – Γιατί οι αλλεργίες στα κατοικίδια αυξάνονται;

Οι αλλεργίες αποτελούν σήμερα μια από τις συχνότερες αιτίες επίσκεψης στον κτηνίατρο, τόσο για σκύλους όσο και για γάτες. Πολλά κατοικίδια παρουσιάζουν συμπτώματα κνησμού, δερματικών ερεθισμών ή αναπνευστικών αντιδράσεων χωρίς ο ιδιοκτήτης να γνωρίζει την πραγματική αιτία. Η αλλεργία δεν είναι μια απλή ευαισθησία· είναι μια υπερβολική απόκριση του ανοσοποιητικού σε κάτι που δεν θα έπρεπε φυσιολογικά να προκαλεί πρόβλημα, όπως η γύρη, η σκόνη, το σάλιο των ψύλλων ή ορισμένες πρωτεΐνες τροφής.

Οι αλλεργίες δεν εμφανίζονται πάντα ξαφνικά. Μπορεί να εξελίσσονται αργά, με ήπια συμπτώματα που ο ιδιοκτήτης συχνά παραβλέπει, μέχρι η κατάσταση να γίνει πιο σοβαρή. Γι’ αυτό η ενημέρωση είναι καθοριστική: όταν ο ιδιοκτήτης γνωρίζει τι να προσέχει, μπορεί να αντιδράσει έγκαιρα και να προσφέρει στο κατοικίδιο μια πολύ καλύτερη ποιότητα ζωής.

Σε αυτό το εκτενές άρθρο θα δούμε τι προκαλεί τις αλλεργίες στα ζώα, πώς εκδηλώνονται, πώς γίνεται η διάγνωση και ποιες είναι οι σύγχρονες επιλογές αντιμετώπισης.

Τύποι αλλεργιών σε σκύλους και γάτες

Οι αλλεργίες στους τετράποδους φίλους μας διακρίνονται σε τρεις βασικές κατηγορίες, αν και συχνά συνυπάρχουν.

1️⃣ Ατοπική δερματίτιδα (περιβαλλοντικές αλλεργίες)

Η ατοπία είναι μια χρόνια, γενετικά καθορισμένη υπερευαισθησία σε περιβαλλοντικά αλλεργιογόνα όπως:

• γύρη φυτών

• ακάρεα σκόνης

• μούχλα

• γρασίδια

• επιδερμικά σωματίδια από άλλα ζώα

Τα ζώα με ατοπική δερματίτιδα εμφανίζουν επεισόδια κνησμού που συχνά επιδεινώνονται την άνοιξη ή το καλοκαίρι, αλλά σε αρκετές περιπτώσεις είναι παρόντα όλο τον χρόνο. Η ατοπία δεν “περνάει”, αλλά διαχειρίζεται με κατάλληλη θεραπεία και καθημερινή υποστήριξη.

2️⃣ Αλλεργία από ψύλλους (FAD – Flea Allergy Dermatitis)

Η αλλεργία στο σάλιο του ψύλλου είναι από τις πιο συχνές μορφές αλλεργίας. Αρκεί ένας μόνο ψύλλος να δαγκώσει το ζώο για να προκαλέσει έντονο κνησμό που διαρκεί εβδομάδες. Πολλοί ιδιοκτήτες πιστεύουν ότι “το κατοικίδιο μου δεν έχει ψύλλους”, όμως η αλλεργική αντίδραση μπορεί να εμφανιστεί χωρίς ορατή παρουσία παρασίτων.

3️⃣ Τροφική αλλεργία

Πρόκειται για αντίδραση σε μια πρωτεΐνη (π.χ. κοτόπουλο, μοσχάρι, γαλοπούλα, γαρίδα) ή πιο σπάνια σε δημητριακά. Η αλλεργία τροφής δεν έχει εποχικότητα· εμφανίζεται όλο τον χρόνο και συνοδεύεται από:

• επίμονο κνησμό

• κοκκινίλες σε αυτιά, πατουσάκια, κοιλιά

• χρόνια ωτίτιδα

• διαρροϊκές κενώσεις ή ευαίσθητο έντερο

Πώς εκδηλώνονται οι αλλεργίες: τα πιο συχνά συμπτώματα

Τα ζώα δεν εμφανίζουν τις ίδιες αλλεργικές αντιδράσεις με τους ανθρώπους. Ο φτάρνισμα, η καταρροή ή το “πρήξιμο ματιών” είναι λιγότερο συχνά. Το δέρμα είναι το βασικό όργανο που αντιδρά.

Τα πιο συχνά συμπτώματα είναι:

• έντονος κνησμός, με ξύσιμο ή δάγκωμα

• κοκκινίλες, ερεθισμοί ή εξανθήματα

• ωτίτιδες που επανέρχονται συχνά

• τρίχωμα που σπάει ή πέφτει σε σημεία

• δάγκωμα στα πόδια ή στα πλευρά

• κακοσμία δέρματος λόγω δευτερογενών λοιμώξεων

Στις γάτες, τα συμπτώματα συχνά εκδηλώνονται με διαφορετικό τρόπο: έντονο grooming, απώλεια τριχώματος στις πλευρές, “military dermatitis” (μικρές κρούστες στην πλάτη) και συχνό τίναγμα ή τρίψιμο των αυτιών.

Όταν η αλλεργία δεν διαχειριστεί έγκαιρα, προκαλεί δευτερογενείς λοιμώξεις από βακτήρια ή μύκητες, που επιβαρύνουν ακόμη περισσότερο τον κνησμό.

Πώς γίνεται η διάγνωση των αλλεργιών;

Η διάγνωση δεν βασίζεται σε μία μόνο εξέταση. Είναι διαδικασία αποκλεισμού και αξιολόγησης της κλινικής εικόνας. Ο κτηνίατρος εξετάζει:

• πότε εμφανίζονται τα συμπτώματα

• εάν υπάρχει εποχικότητα

• αν υπάρχουν ψύλλοι ή παράσιτα

• αν τα συμπτώματα αφορούν αυτιά, πατούσες, μασχάλες (τυπικό της ατοπίας)

• αν υπάρχει χρόνια ωτίτιδα

Για την τροφική αλλεργία απαιτείται δίαιτα αποκλεισμού διάρκειας 6–8 εβδομάδων με υδρολυμένη πρωτεΐνη.
Σε ατοπικές αλλεργίες μπορεί να γίνουν:

• αλλεργολογικά τεστ αίματος

• ενδοδερμικά τεστ

Τα τεστ δεν “διαγιγνώσκουν” την αλλεργία, αλλά βοηθούν στην προσαρμογή της ανοσοθεραπείας.

Πώς αντιμετωπίζονται οι αλλεργίες; – Σύγχρονες και αποτελεσματικές προσεγγίσεις

Η διαχείριση των αλλεργιών σήμερα είναι πολύ πιο αποτελεσματική χάρη σε νέες θεραπείες και πιο εξατομικευμένες προσεγγίσεις. Η θεραπεία εξαρτάται από τον τύπο της αλλεργίας.

🔹 1. Διαχείριση ατοπικής δερματίτιδας

Η ατοπία είναι χρόνια κατάσταση και απαιτεί μακροχρόνια στρατηγική που μπορεί να περιλαμβάνει:

• ειδικά αντιφλεγμονώδη φάρμακα 

• υποαλλεργικά σαμπουάν

• συμπληρώματα με ωμέγα-3, κερσετίνη, νιγκέλα ή φυτικά αντιφλεγμονώδη

• αντιμετώπιση δευτερογενών λοιμώξεων

• ανοσοθεραπεία (αλλεργικά εμβόλια με βάση τα αλλεργιογόνα του ζώου)

Η ανοσοθεραπεία είναι η μόνη μέθοδος που στοχεύει στο αίτιο και όχι μόνο στα συμπτώματα.

2. Αλλεργία από ψύλλους

Εδώ η θεραπεία είναι ξεκάθαρη:
Αυστηρή αντιπαρασιτική προστασία κάθε μήνα, χωρίς κενά.
Εφόσον η αλλεργία ενεργοποιηθεί, μπορεί να απαιτηθούν αντιφλεγμονώδη για τον έλεγχο των συμπτωμάτων.

🔹 3. Τροφική αλλεργία

Η μοναδική αξιόπιστη μέθοδος είναι η δίαιτα αποκλεισμού. Αφού επιβεβαιωθεί η αλλεργία, το ζώο τρέφεται μόνο με την πρωτεΐνη που δεν το ενοχλεί.

Ο ρόλος των φυσικών συμπληρωμάτων στη διαχείριση των αλλεργιών

Τα συμπληρώματα δεν αντικαθιστούν τη θεραπεία, αλλά μπορούν να ενισχύσουν σημαντικά το αποτέλεσμα, μειώνοντας την ανάγκη για φάρμακα σε πολλές περιπτώσεις.

Συστατικά που υποστηρίζουν τον οργανισμό:

• Κερσετίνη – φυσικό αντιισταμινικό

• Νιγκέλα – αντιφλεγμονώδες

• Σπιρουλίνα – ανοσορρυθμιστική

• Τσουκνίδα & δεντρολίβανο – υποστήριξη δέρματος

• Ωμέγα-3 – απαραίτητα για την ανάπλαση του δέρματος και τη μείωση φλεγμονής

Στην πράξη, συμπληρώματα όπως αυτά που περιέχουν κερσετίνη  Dolvit Allergy μπορούν να βοηθήσουν σε ήπιες και μέτριες αλλεργίες, είτε είναι περιβαλλοντικές είτε τροφικές.

Φροντίδα στο σπίτι – Τι μπορεί να κάνει ο ιδιοκτήτης

Η καθημερινή φροντίδα παίζει τεράστιο ρόλο στη βελτίωση της κατάστασης. Μερικές απλές πρακτικές περιλαμβάνουν:

• τακτικό μπάνιο με υποαλλεργικά σαμπουάν

• καθαρισμός των πατουσιών μετά τη βόλτα

• χρήση υγραντήρα σε ξηρούς χώρους

• αποφυγή αρωματικών χώρων, σπρέι ή απορρυπαντικών με έντονη μυρωδιά

• καλός έλεγχος παρασίτων

• σταθερή διατροφή χωρίς συχνές αλλαγές

Τα ζώα με αλλεργίες χρειάζονται σταθερότητα. Οι συχνές αλλαγές περιβάλλοντος, τροφής ή προϊόντων καθαρισμού μπορεί να επιδεινώσουν τα συμπτώματα.

Πότε οι αλλεργίες γίνονται επικίνδυνες;

Αν και η πλειονότητα των αλλεργιών προκαλούν κυρίως δερματικά συμπτώματα, υπάρχουν περιπτώσεις που απαιτούν άμεση επίσκεψη στον κτηνίατρο:

• πρήξιμο στο πρόσωπο ή στα χείλη

• δυσκολία στην αναπνοή

• συνεχής διάρροια ή έμετος

• ανοιχτές πληγές από το ξύσιμο

• έντονη κατάπτωση

• ωτίτιδα που επιστρέφει μέσα σε λίγες ημέρες

Αυτά μπορεί να υποδηλώνουν αλλεργική αντίδραση σοβαρού βαθμού, αναφυλαξία ή δευτερογενή λοίμωξη.

Συμπέρασμα

Οι αλλεργίες σε σκύλους και γάτες αποτελούν μια από τις συχνότερες χρόνιες παθήσεις στην κτηνιατρική, αλλά με τη σωστή διαχείριση τα ζώα μπορούν να ζήσουν μια απόλυτα φυσιολογική και άνετη ζωή.
Η επιτυχία βασίζεται σε:

• σωστή και έγκαιρη διάγνωση,

• εξατομικευμένη θεραπεία,

• καλή φροντίδα του δέρματος,

• έλεγχο των παρασίτων,

• σταθερή διατροφή,

• και υποστηρικτικά συμπληρώματα όταν χρειάζεται.

Κάθε κατοικίδιο είναι διαφορετικό. Με την κατάλληλη καθοδήγηση και συνεργασία με τον κτηνίατρο, οι αλλεργίες μπορούν να ελεγχθούν αποτελεσματικά και με ασφάλεια.

✍️ Το άρθρο γράφτηκε από τη

Δέσποινα Παπαχρόνη, κτηνίατρο, DVM

Αγαπώ να βοηθώ τους ιδιοκτήτες να κατανοούν καλύτερα τις ανάγκες των ζώων τους.