Λεϊσμανίαση στον σκύλο – Συμπτώματα, θεραπεία και πρόληψη

Η λεϊσμανίαση είναι ένα από τα πιο σοβαρά νοσήματα που μπορεί να εμφανιστούν στον σκύλο. Προκαλείται από το πρωτόζωο παράσιτο Leishmania infantum και μεταδίδεται αποκλειστικά μέσω τσιμπήματος σκνίπας (φλεβοτόμου).

Στη χώρα μας, λόγω του κλίματος, η σκνίπα ενδημεί, με μεγαλύτερη δραστηριότητα τους ζεστούς μήνες, από το σούρουπο έως την αυγή. Για τον λόγο αυτό η Ελλάδα θεωρείται περιοχή υψηλού κινδύνου για τη λεϊσμανίαση.

Πώς μεταδίδεται η λεϊσμανίαση;

Η μόλυνση γίνεται μόνο μέσω του τσιμπήματος μολυσμένης σκνίπας.

• Μια σκνίπα μολύνεται όταν τσιμπήσει σκύλο που νοσεί.

• Στη συνέχεια, το παράσιτο πολλαπλασιάζεται στον οργανισμό της σκνίπας και μεταφέρεται στον επόμενο ξενιστή σκύλο.

Η λεϊσμανίαση είναι επίσης ζωοανθρωπονόσος, δηλαδή μπορεί να μολύνει και τον άνθρωπο. Ωστόσο, στον άνθρωπο είναι πολύ πιο σπάνια, καθώς απαιτείται τσίμπημα από σκνίπα που έχει προτίμηση στον άνθρωπο, και τα περιστατικά είναι περιορισμένα.

Συμπτώματα της λεϊσμανίασης

Η νόσος έχει μεγάλη περίοδο επώασης (μήνες ή και χρόνια) και τα συμπτώματα ποικίλλουν, γεγονός που καθιστά τη διάγνωση δύσκολη.

Τα πιο συνηθισμένα συμπτώματα περιλαμβάνουν:

• Διογκωμένους λεμφαδένες (λεμφαδενοπάθεια)

• Απώλεια όρεξης και απώλεια βάρους

• Χωλότητα (λόγω προσβολής των αρθρώσεων)

• Δερματικά προβλήματα, όπως ξηροδερμία, τριχόπτωση, πληγές ή έλκη

• Οφθαλμολογικές βλάβες (επιπεφυκίτιδα, κερατίτιδα, ξηροφθαλμία)

• Εμετούς και συμπτώματα νεφρικής δυσλειτουργίας

Επειδή η νόσος μπορεί να εμφανιστεί με ήπια ή μη ειδικά σημάδια, ο τακτικός έλεγχος από τον κτηνίατρο είναι απαραίτητος.

Διάγνωση

Η διάγνωση γίνεται με αιματολογικές και ορολογικές εξετάσεις, καθώς και με πιο εξειδικευμένες μεθόδους (π.χ. PCR). Συνιστάται ο προληπτικός έλεγχος δύο φορές τον χρόνο, ιδιαίτερα σε περιοχές με αυξημένη παρουσία σκνιπών.

Θεραπεία

Σήμερα υπάρχουν αποτελεσματικά θεραπευτικά σχήματα που βοηθούν τον σκύλο να ζήσει ποιοτικά και για πολλά χρόνια μετά τη διάγνωση.

Η θεραπεία περιλαμβάνει:

• Φαρμακευτική αγωγή που στοχεύει στη μείωση του παρασιτικού φορτίου

• Υποστηρικτική αγωγή (π.χ. νεφρική υποστήριξη σε προχωρημένα στάδια)

• Συμπληρωματικά σκευάσματα όπως το Artennua (Artemisia annua), το οποίο παρουσιάζει αντιπαρασιτική δράση και μπορεί να χρησιμοποιηθεί τόσο στη θεραπεία όσο και στην πρόληψη.

Με τη σωστή αγωγή, η ευθανασία – που παλιότερα θεωρούνταν συχνή λύση – σήμερα είναι σπάνια.

Πρόληψη

Η πρόληψη είναι το πιο σημαντικό μέτρο και μπορεί να προστατεύσει τον σκύλο από τη μόλυνση. Τα βασικά βήματα πρόληψης είναι:

1. Αντιπαρασιτικά σκευάσματα

   • Μηνιαίες αμπούλες με εντομοαπωθητική δράση

   • Σπρέι για χρήση κυρίως στο σούρουπο (π.χ. Anophelis Intuizoon)

2. Αντιπαρασιτικά κολάρα

   • Παρέχουν μακροχρόνια προστασία από σκνίπες και άλλα έντομα

3. Συμπληρώματα με αρτεμισία

   • Η αρτεμισινίνη που περιέχεται στο φυτό Artemisia annua (π.χ. Artennua) έχει αποδειχθεί ότι διαθέτει αντιπαρασιτική δράση

4. Προστασία στους εξωτερικούς χώρους

   • Χρήση σίτας, απομάκρυνση στάσιμων νερών, περιορισμός δραστηριότητας τις ώρες αιχμής της σκνίπας

5. Ετήσιος εμβολιασμός με ειδικό εμβόλιο

   • Ενισχύει το ανοσοποιητικό σύστημα του σκύλου και μειώνει σημαντικά τον κίνδυνο εμφάνισης της νόσου

6. Τακτικοί έλεγχοι στον κτηνίατρο

   • Τουλάχιστον δύο φορές τον χρόνο

Συμπέρασμα

Η λεϊσμανίαση στον σκύλο είναι μια σοβαρή αλλά διαχειρίσιμη νόσος. Με την κατάλληλη πρόληψη, τον ετήσιο εμβολιασμό, την έγκαιρη διάγνωση και τη σωστή θεραπεία, οι σκύλοι μπορούν να ζήσουν μια φυσιολογική και υγιή ζωή.

👉 Η συμβουλή του κτηνιάτρου είναι απαραίτητη σε κάθε στάδιο – από την πρόληψη μέχρι τη θεραπεία.